Trước thông tin cho biết cơ quan thuế đang yêu cầu người nộp thuế (NNT) tự tiến hành kiểm tra và loại bỏ các hóa đơn không hợp pháp, đặt ra câu hỏi liệu đây có phải là một gánh nặng đối với NNT hay không. Về vấn đề này, Bộ Tài chính khẳng định rằng việc này là để tạo điều kiện cho NNT nâng cao trách nhiệm, quyền lợi và minh bạch trong việc sử dụng hóa đơn.
Theo Bộ Tài chính, trong thời gian gần đây, cơ quan thuế đã hợp tác với các cơ quan quản lý Nhà nước khác để xác định một loạt doanh nghiệp (DN) thực hiện giao dịch mua bán hóa đơn không hợp pháp, với mục tiêu hợp pháp hóa hàng hóa được mua bán trên thị trường và cũng như việc tính thuế thu nhập doanh nghiệp TNDN sao cho hợp lệ và tránh việc thất thu NSNN.
Nhận thấy rằng những DN này có rủi ro cao trong việc sử dụng hóa đơn không hợp pháp để khai trừ thuế giá trị gia tăng (GTGT), làm giảm số thuế GTGT phải nộp, và tạo nhiều vấn đề liên quan đến nghĩa vụ thuế GTGT hoặc tăng cường số thuế GTGT được hoàn lại. Một ví dụ điển hình là vụ án liên quan đến 524 DN bán hóa đơn không hợp pháp, hóa đơn giả, mà cơ quan thuế đã phối hợp với cơ quan Công an để điều tra và làm sáng tỏ.
Theo tinh thần chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, và Bộ trưởng Bộ Tài chính về việc tạo điều kiện thuận lợi, loại bỏ khó khăn, rào cản đối với các DN, đặc biệt là các DN vừa và nhỏ, thay vì phải tiến hành thanh tra hoặc kiểm tra tại DN, cơ quan thuế có thể yêu cầu tổ chức hoặc cá nhân có liên quan cung cấp thông tin và tài liệu liên quan đến xác định nghĩa vụ thuế. Cơ quan thuế cũng có thể phối hợp với cơ quan quản lý thuế để thực hiện pháp luật về thuế.
Tổng cục Thuế đã ban hành Công văn số 1798/TCT-TTKT ngày 16/5/2023, thông báo cho các DN có hóa đơn đầu vào liên quan đến 524 DN bán hóa đơn không hợp pháp nêu trên để tự tiến hành kiểm tra và loại bỏ các hóa đơn không hợp pháp. Điều này nhằm điều chỉnh các khai báo thuế và ghi nhận nghĩa vụ thuế đúng với quy định của Nhà nước.
Luật Quản lý thuế số 38 quy định rõ trách nhiệm và quyền lợi của NNT liên quan đến hóa đơn. Thứ nhất, trong trường hợp NNT sử dụng hóa đơn không hợp pháp, họ sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi trốn thuế theo quy định tại Điều 143 Luật Quản lý thuế. Thứ hai, các DN sử dụng hóa đơn mua bán hàng hóa phù hợp với thực tế giao dịch sẽ thực hiện kê khai nộp thuế theo quy định hiện hành. Thứ ba, DN bỏ địa chỉ kinh doanh sẽ bị chặn xuất hóa đơn điện tử từ hệ thống của cơ quan thuế.