Kinh tế toàn cầu suy thoái năm 2023 ra sao?

Mạng tin Project Syndicate đã đăng một bài phân tích vào ngày 22/12 về khả năng suy thoái trong kinh tế toàn cầu.

Có nhiều chuyên gia kinh tế hàng đầu trên thế giới cho rằng kinh tế toàn cầu, mặc dù chưa hoàn toàn rơi vào suy thoái, nhưng có thể sẽ bước vào trạng thái này trong tương lai gần. Có những đánh giá cho rằng việc nói rằng kinh tế Hoa Kỳ đã suy thoái vào nửa đầu năm 2022 là hơi vội vàng, đặc biệt là khi xem xét tình hình thị trường lao động ở đây. Tuy nhiên, với việc Cục Dự trữ liên bang Hoa Kỳ (Fed) và nhiều ngân hàng trung ương trên khắp thế giới tăng mạnh lãi suất, nguy cơ suy thoái ở Hoa Kỳ trong năm 2023 được ước tính là 50%, và trong hai năm tiếp theo, tỷ lệ này sẽ tăng lên 75%.

Châu Âu, một khu vực mà giá năng lượng tăng cao đã ảnh hưởng nặng nề, có khả năng bước vào suy thoái, được định nghĩa thông thường là khi GDP giảm trong hai quý liên tiếp.

Trong khi đó, tình hình tại Trung Quốc càng phức tạp hơn do phải đối mặt với nhiều thách thức, tương tự như Châu Âu, cộng với sự suy thoái của thị trường bất động sản và nguy cơ lây nhiễm Covid-19 do Chính phủ Trung Quốc quyết định mở cửa nền kinh tế mà thiếu hỗ trợ đầy đủ trong việc tiêm phòng.

Dự đoán cho tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc trong năm tới cho thấy sự suy giảm so với tốc độ ấn tượng đã đạt được trong hơn 40 năm qua. Tuy nhiên, gần như không có khả năng rằng GDP của Trung Quốc sẽ giảm trong hai quý liên tiếp. Điều này phản ánh một khiếm khuyết trong việc định nghĩa suy thoái chỉ bằng tốc độ tăng trưởng GDP âm hai quý liên tiếp.

suy thoai kinh te nen dau tu gi de bao ve va gia tang tai san 1366x560px

Ngoài ra, khó khăn trong nền kinh tế của nhiều quốc gia cũng đến từ những sai lầm chính sách gây hại, mà không khó để nhận biết. Ví dụ, trong giai đoạn từ năm 2011 đến 2021, châu Âu đã quá phụ thuộc vào nguồn cung cấp khí đốt từ Nga, khiến khu vực này trở nên dễ tổn thương trong bối cảnh cuộc xung đột Nga – Ukraine. Tương tự, chính sách “Không Covid” đã tạo ra tổn thất kinh tế lớn cho Trung Quốc do thiếu một kế hoạch cụ thể về việc nới lỏng hạn chế.

Hoa Kỳ cũng đã mắc phải nhiều sai lầm, bao gồm việc từ chối tham gia vào trật tự quốc tế tự do, không chấp nhận các quy tắc của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) và các khung thương mại khác.

Mặc dù tác động tiêu cực từ việc tăng lãi suất chưa hoàn toàn rõ ràng, đã có dấu hiệu cho thấy rằng “các bong bóng” cuối cùng sẽ nổ. Thị trường chứng khoán của Hoa Kỳ đã đạt đỉnh vào tháng 01/2021, nhưng sau đó đã có xu hướng giảm điểm liên tục. Trái phiếu, bất động sản và tài sản ở các thị trường mới nổi cũng đã mất giá trong năm qua. Tuy nhiên, liệu nhà đầu tư có xem đà giảm điểm này là cơ hội để mua vào hay không? Xét trong bối cảnh giá cổ phiếu vẫn chưa đạt đến mức ba năm trước đây – thời điểm trước đại dịch, có lý do để tin rằng cổ phiếu có thể sẽ giảm giá sâu hơn trước khi hồi phục, dựa vào các yếu tố cơ bản của nền kinh tế.

Kết luận, mặc dù kinh tế thế giới năm 2023 sẽ đối mặt với nhiều khó khăn, tình hình suy yếu có thể không đủ để được coi là suy thoái, đặc biệt khi xem xét tiêu chí hẹp là hai quý tăng trưởng âm liên tiếp. Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) và Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) đã dự đoán rằng tốc độ tăng trưởng kinh tế toàn cầu sẽ giảm từ mức 6,1% của năm 2021 xuống còn khoảng 2,2 – 2,7% trong năm 2023, nhưng kinh tế thế giới vẫn có khả năng thoát khỏi sự suy thoái liên tiếp trong hai quý. Thậm chí, nếu định nghĩa suy thoái toàn cầu đòi hỏi tiêu chí linh hoạt hơn, ví dụ như tốc độ tăng trưởng GDP dưới mức 2,5%, thì việc kết luận về sự suy thoái toàn cầu trong năm 2023 sẽ trở nên khó khăn hơn. Điều quan trọng là rằng khả năng xuất hiện suy thoái vẫn có thể được tránh bằng cách áp dụng các biện pháp và chính sách thích hợp.

Xem thêm: